Drie jaar geleden kreeg zij een Comenius Teaching Fellow toegekend op het gebied van studentenwelzijn. Yasemin Oruc, MSc. MBA is research fellow in City Hospitality en senior lecturer in Marketing Innovation aan de Hotelschool The Hague. Dr. Marjolein Deunk is universitair docent bij Onderwijswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen, en ook zij had een Comenius Teaching Fellow (2018) en is lid van het ComeniusNetwerk. In dit interview laten zij hun licht schijnen op onderwijsvernieuwing en studentenwelzijn.
Yasemin: “Van studenten kreeg ik terug dat ze het zo fijn vinden dat ik oprecht geïnteresseerd ben in hoe het met ze gaat. Naast mijn reguliere onderwijs gaf ik in de avonduren vrijwillige lessen Mindfulness in Business en die zaten altijd vol. Toen besefte ik: hier moeten we iets mee.” Zij en haar collega Jenny Sok kregen een Comenius Teaching Fellow toegekend. “We hebben toen een positieve insteek gekozen. In alles wat we studenten bieden, gaan we uit van: wat werkt goed en kun je daar meer van doen? En: wat werkt niet en hoe lossen we dat op?” Yasemin en haar collega ontwikkelden een raamwerk met allerlei manieren om studentenwelzijn te stimuleren.
Yasemin: “Over het algemeen zijn dat kleine, makkelijke dingen die je als docent kunt doen. Bijvoorbeeld bij deadlines en opdrachten rekening houden met de activiteiten van studenten. Maar ook de les beginnen met een check-in of een mindfulnessoefening. Of de manier waarop je met studenten communiceert over hun prestaties. In plaats van te zeggen ‘na de vakantie moet je dit hebben gedaan’, kun je ook zeggen: ‘dit heb je al bereikt en dit ga je nog leren’. Docenten kunnen uit het framework kiezen wat bij ze past. Je hoeft echt niet met een meditatie te beginnen als je daar zelf niks mee hebt. Jammer genoeg hangt er soms een zweem van zweverigheid om mindfulness en welzijn heen. Dat merk ik ook in mijn promotieonderzoek op het gebied van mindfulness en marketing in City Tourism.”
“Welzijn is onlosmakelijk verbonden met leren.” – Marjolein Deunk
Marjolein herkent dat: “Dat stigma ‘zweverig’ is inderdaad jammer, want onderwijs en welzijn zijn enorm met elkaar verbonden. Als je lekker in je vel zit, leer je een stuk beter. De voorbeelden uit het framework die je noemt, sluiten aan op de uitkomsten van de reviewstudie die Hanke Korpershoek en ik gedaan hebben. We hebben daarin 52 studies opgenomen met acties gericht op studentenwelzijn die docenten, opleidingen en instellingen zelf kunnen implementeren. De uitkomsten hebben we onderverdeeld in drie categorieën acties om studentenwelzijn te bevorderen. Dat zijn: de persoonsgerichte aanpak, de relationele aanpak en de didactische aanpak. Onder de eerste vallen bijvoorbeeld mindfulnessoefeningen, maar ook psycho-educatie. Mentoring, contact met de docenten, binding met peers en binding met de campus vallen onder de relationele aanpak. En bij de didactische aanpak horen onder andere toetsvormen en roostering.”
Yasemin: “Ik zoek de connectie met studenten op en vraag ze geregeld: hoe gaat het nu echt met je? Vergis je niet, dat is een behoorlijke cultuuromslag in het hospitalityvak waar ik uit kom. We zijn gewend om altijd door te gaan want de werkdruk is hoog. Maar uit een peiling onder studenten kwam naar voren dat 62% de persoonlijke connectie met de docent belangrijk vindt. En eerlijk gezegd miste ik dat vroeger bij sommige van mijn eigen docenten. Daarom doe ik dat zelf nu anders.” Marjolein vult aan: “Veel docenten willen echt wel iets aan studentenwelzijn doen. Zij willen ook dat het goed gaat met studenten. Alleen ontbreekt het ze vaak aan tijd.”
Marjolein en Yasemin zijn het erover eens dat zij van elkaar kunnen leren. Marjolein: “Er is vaak weinig uitwisseling van pedagogisch-didactische praktijken tussen hbo en universiteiten, terwijl dat juist leerzaam en waardevol kan zijn. In duale programma’s zoals de academische lerarenopleiding vindt die uitwisseling wel plaats, net als in het ComeniusNetwerk, dat is ook de kracht van het netwerk.” Yasemin: “Ik verbaas me soms over de verschillen tussen de twee werelden. Interessant is ook de vraag wat er in de praktijk met onderzoeksresultaten wordt gedaan. Vanuit de hospitality-industrie is er vaak grote bereidheid om meteen actie te ondernemen. Maar binnen de academische wereld is er soms minder ruimte voor specifieke implementatie van uitkomsten in de industrie.”
“Wil je aan de slag met studentenwelzijn? Durf kleine stappen te zetten en heb vertrouwen.” – Yasemin Oruc
Marjolein: “Bij onderwijsinnovatie hoef je niet alleen te denken aan het inzetten van digitale, hightech middelen. Het gaat om de vraag hoe studenten het beste kennis en vaardigheden op kunnen doen in een inspirerende omgeving. Onderwijsinnovatie zou je kunnen zien als een nadruk op onderwijsbelang. Bij universiteiten is vooral onderzoek de kern en komt daar het onderwijs bij. Gelukkig is er nu een kentering gaande, maar het belang van de onderwijstaak mag nog meer gevoeld worden.” Yasemin: “Innovatie vind ik ook een lastige term. Ik noem het liever onderwijsaandacht. Hoewel het vaak ook bovenop mijn werk komt, is er binnen mijn onderwijsinstelling wel ruimte om telkens te reflecteren op wat we doen. En dat doe ik samen met onze studenten, want ik geloof echt dat vernieuwing een proces van co-creatie is.”
Tot slot vertelt Marjolein dat in het onderzoek naar studentenwelzijn wordt benadrukt dat de modelstudent niet bestaat. “Maar ons onderwijssysteem is daar wel op ingericht”, aldus Marjolein. “Dat is goed om je te realiseren. Wat je aanbiedt, werkt niet voor iedere student. Net zoals niet elke docent met mindfulness aan de slag zal gaan om bij te dragen aan studentenwelzijn.” Yasemin: “Dat dé student niet bestaat, ervaar ik ook. We hebben bijvoorbeeld te maken gehad met studenten die niet kwamen opdagen en we begrepen niet waarom. Het bleek dat er andere problemen speelden. Voor die studenten is er nu coaching en een buddysysteem, maar dat vereist wel maatwerk als instelling.” Marjolein: “Je moet elkaar dus een beetje kennen, daar komt het op neer.” “Elkaar kennen en de student echt zien”, vult Yasemin aan.